توحید در عالم جانداران ذره‌بینی!
توحید در عالم جانداران ذره‌بینی!
عـالمی که ما در آن زندگی می‌کنیم در واقع مـیان دو جـهان بی‌نهایت بزرگ و بی‌نهایت کوچک قرار دارد.
بسیاری از تشنگان اسرار هستی میل دارنـد حـقیقت تـوحید را در اعماق آسمانها جستجو کنند، آن‌جا که از نظرانداز ما بیرون است و بیشتر باید با بال و پر فـکر و بوسیله محاسبات علمی آن را سیر کرد، البته از جهتی حق دارند، خدا را در همه جا باید جـست در اعماق آسمانها، در قعر دریـاها، در فـراز و نشیب کوهها و دره‌ها در لابلای جنگلها، و بالاخره در زوایای روح و جسم انسان!
ما هم در موقع خود بار این سفر دور و دراز؛ اما پرنشاط و روح‌بخش، را خواهیم بست و برای درک عظمت و قدرت مبداء هستی به سراغ سیارات و ثوابت و از آن بالاتر کـهکشانها و سحابیها رفته و به سیر آسمانها خواهیم پرداخت ولی تصور می‌کنیم اگر فعلا راه را نزدیک کنیم و نظام آفرینش را در اطراف خود، حتی در یک گوشهء بسیار کوچک، جستجو کنیم بهتر است.
درست است که در جهان بـالا و عـوالم بی نهایت بزرگ، عظمت خیره‌کننده مبداء هستی را بهتر می توان مشاهده کرد، ولی لطف و دقت و ریزه‌کاری های حیرت‌انگیز را بیشتر در همین عوالم بسیار کوچک می توان تماشا کرد! اگر آن نشانه بارزی از بزرگی و قدرت آفریننده جهان هـستی اسـت، این هم علامت روشنی بر علم بی‌پایان او است و بالاخره هریک مصداق واضحی از نظام عمومی عالم وجود است. در بحث گذشته مقداری به بررسی و مطالعه کوچکترین جزء تشکیل دهنده جهان هستی یعنی «اتم» پرداخـتیم. حـالا نوبت جانداران ذره‌بینی است.
یک جهان بزرگ از موجودات کوچک
می گویند قبل از «پاستور» دانشمند معروف فرانسوی کسی به یقین نمی دانست که دامنه حیات و زندگی تا کجا گسترده است؛ همه خیال مـی کردند زنـدگی در هـمین دایره محدودی است که بـا چـشم مـی‌بینیم و جانوران و گیاهانی کوچک و بزرگ در آن دیده می‌شود.
ولی پاستور به کمک آزمایشها و تجسسات علمی روزنه‌ای به جهان عجیبی که میلیون ها میلیون جاندار در آن زندگی مـی‌کنند در بـرابر چـشم دانشمندان گشود و پس از او میکروسکپ های نیرومند که قدرت دید انـسان را چـند هزار مرتبه زیادتر می کند به کلی پرده از این جهان اسرارآمیز برداشت، دنیائی خاموش اما پر از فعالیت و جنب‌وجوش که جاندارانی به اشکال و حرکات گـوناگون در آن در گـردشند یـک قطره ی آب برای آنها حکم دریاچه‌ای را دارد و ذرات غبار معلق در فضا هـواپیماهای غول پیکری برای آنها محسوب می گردد، در یک منزل کوچک که چند نفر بیشتر نمی‌توانند زنـدگی کـنند میـلیونها از آنها در یک گوشه آن سکنی دارند و کسی هم خبر ندارد!
این جانداران کوچک که به همین مـلاحظه آنـها را «میکرب» می نامند بعضی زیان- بخش و بعضی سودمندند، ولی اگر تعجب نکنید همه آنـها – بـدون اسـتثناء – برای زندگی ما ضرورت داشته و در رشد و نمو و بقاء ما نقش مؤثری دارند چنانکه شرح آن ـ را خـواهیم دانـست.
ولی مدارکی که از هزار سال پیـش یـا بـیشتر در دست ماست به خوبی گواهی میدهد که صدها سال قبل از آنکه پاسـتور مـتولد شود پیشوایان بزرگ دینی ما صریحا از وجود حیوانات ذره‌بینی مردم را با خبر ساخته‌اند. در کتاب «کافی» که تـقریبا هـزار سـال قبل به وسیله یکی از بزرگترین علماءی شیعه «محمد بن یعقوب کلینی» تألیف شـده و از مـهمترین مـدارک حدیث ماست این حدیث به چشم می خورد که هشتمین پیشوای عالم تشیع به یکی از یاران خـود «فـتح ابـن یزید جرجانی» می فرماید:
«اینکه می‌بینی به خدا می گوییم «لطیف» برای اینست که عالم است به مخلوقات دقـیق؛ آیـا نمی‌بینی آثار صنعت خدا را در گیاهان کوچک و غیرکوچک و حیوانات ریز مانند پشه و کوچکتر از پشـه و کـوچکتر از آنـها آن حیواناتی که هرگز چشم آنها را نمی‌بیند و از فرط کوچکی نر و ماده و نوزاد و بزرگ آنـها از هـم تمیز داده نمی شوند؟ این حیوانات در میان امواج دریاها و پوست درختان و در بیابانها و دشتها وجود دارند!»
باکتریها و ویروسها
جانداران ذره‌بینی را امروز به دو دسته ی ممتاز تقسیم می‌کنند: باکتریها و ویـروس‌ها بـاکتریها را با میکروسکپ های معمولی می‌توان دید و نسبت به ویروسها جثه عظیم و خشنی دارند! و به همین دلیل در غالب مـحیطها(آب و هوا و غذاها و بدن موجودات زنده) می‌توانند زندگی کنند، ولی ویروسها را جز با مـیکروسکپهای مـخصوصی بنام «میکروسکپ الکترونی» که اجسام را می‌تواند بـیش از صـد هـزار مرتبه بزرگتر نشان دهد، نمی توان دید آن هم تـحت شرائط خاصی و به وسیله رنگ‌آمیزی کردن و استفاده از طرز تابش نور؛ و جز در بدن موجودات زنـده قـادر به تولید مثل نیستند.
جائی کـه مـقیاسهای ما از کـار مـی افتد
عـالمی که ما در آن زندگی می‌کنیم در واقع مـیان دو جـهان بی‌نهایت بزرگ (آسمانها و کواکب) و بی‌نهایت کوچک (عالم اتم و موجودات ذره‌بینی) قرار دارد و البـته مـقیاسهائی که داریم آن هم به درد همین عـالم می‌خورد، لذا وقتی قدم بـه عالم بـزرگ می‌گذاریم ملاحظه می‌کنیم که مـقیاسهای مـا آنقدر کوچک و مسخره است که ناچاریم آن را به دور انداخته و مقیاس عظیمی که درخـور آن جهان عظیم بوده باشد انـتخاب کـنیم(سـال نوری).
از این طرف هـنگامی کـه پا به عوالم بسیار کوچک مـی‌گذاریم مـی‌بینیم آنقدر مقیاسهای ما بزرگ و طولانی است که چیزی به آن نمی‌گنجد، باز مجبور می‌شویم دسـت از آنـها برداشته و مقیاسی که جوابگوی احتیاجات آن عـالم بـاشد به کار بـریم!
مـقیاسی کـه باکتریها را با آن می سنجند واحـد مخصوصی بنام «میکرون» است که یک هزارم میلیمتر 1000؟ 1 طول دارد یعنی اگر یک میلیون واحد آن را پهـلوی هـم بچینند تازه یک متر می شود مـطابق ایـن مـقیاس طـول بـاکتریها از چند دهم مـیکرون تـا چند میکرون است و برای سنجش ویروسها مقیاس کوچکتری که برابر با یک هزارم میکرون یعنی 1000000؟1 میلیمتر اسـت بـه کار مـیبرند، اندازه ویروسها از 10 تا 100 واحد مزبور می باشد.
- مدیر
- جولای 5, 2018
- 5 بازدید
